Waarom konijnen hun eigen keutels eten
Veel konijnenbaasjes schrikken wanneer ze voor het eerst zien dat hun konijn zijn eigen keutels opeet. Het lijkt misschien vies of ongezond, maar in de meeste gevallen is dit juist een heel normaal en belangrijk gedrag. Konijnen zijn planteneters met een gevoelig spijsverteringsstelsel. Door bepaalde keutels opnieuw op te eten, halen ze extra voedingsstoffen uit hun voedsel die bij de eerste vertering nog niet volledig opgenomen zijn.
Het gaat hierbij niet om de harde, droge keutels die je in het hok of de toiletbak vindt, maar om speciale, zachte keutels die caecotrofen heten. Deze worden meestal ’s nachts of in de vroege ochtend geproduceerd en direct door het konijn uit de anus opgegeten, vaak nog voordat jij ze kunt zien.
Wat zijn caecotrofen precies
Caecotrofen worden gevormd in de blinde darm van het konijn. In dit deel van het maagdarmkanaal leven miljarden goede bacteriën die vezelrijk voedsel verder afbreken. Tijdens dit proces ontstaan extra vitaminen, onder andere B-vitaminen en vitamine K, plus aminozuren en vluchtige vetzuren. Deze voedingsstoffen komen terecht in de zachte, glanzende keutels die in trosjes aan elkaar kleven.
Wanneer het konijn deze caecotrofen opeet, gaan alle waardevolle stoffen opnieuw door het spijsverteringsstelsel, zodat ze nu wél optimaal opgenomen kunnen worden. Dit proces heet cecotrofie en is essentieel voor een gezonde darmflora, een sterk immuunsysteem en een stabiel gewicht.
Verschil tussen normale keutels en caecotrofen
Normale keutels van een gezond konijn zijn rond, droog, kruimelig van binnen en overal ongeveer even groot. Je ziet ze verspreid in de kooi, ren of toiletbak liggen. Caecotrofen daarentegen zijn donkerder, zacht en vaak druifvormig aan elkaar gekleefd. Omdat het konijn ze meestal direct opeet, vind je ze zelden los in het verblijf.
Zie je toch regelmatig zachte, kleverige keutels in het hok liggen, dan kan dat een teken zijn dat je konijn zijn caecotrofen niet opeet. Dat kan verschillende oorzaken hebben, zoals overgewicht, pijn of een verkeerd dieet met te veel brokjes en te weinig hooi.
Wanneer is dit gedrag een probleem
Signalen om in de gaten te houden
Hoewel het eten van caecotrofen normaal is, zijn er situaties waarin je extra alert moet zijn. Blijven er vaak zachte, plakkerige keutels aan de vacht rond de anus hangen, dan kan de huid geïrriteerd raken en neemt de kans op maden toe, vooral in warme periodes. Ook een sterke geur of diarree-achtige ontlasting is nooit normaal bij een konijn.
Let bovendien op veranderingen in gedrag, zoals minder eten, minder actief zijn of zich vaker verstoppen. In combinatie met afwijkende keutels kan dat wijzen op pijn of een onderliggend gezondheidsprobleem dat door een dierenarts beoordeeld moet worden.
Wat jij als baasje kunt doen
Een goed dieet is de basis voor gezonde ontlasting en normale cecotrofie. Onbeperkt vers hooi hoort het grootste deel van het menu te vormen. Geef daarnaast een beperkte hoeveelheid kwalitatieve brokjes en elke dag wat verse groente die geschikt is voor konijnen. Te veel snoepjes, brood of granen kunnen de darmflora uit balans brengen, waardoor er te veel caecotrofen ontstaan of de structuur verandert.
Controleer dagelijks het achterwerk van je konijn, zeker bij langharige of oudere dieren. Maak vieze vacht voorzichtig schoon met lauwwarm water en droog alles goed af. Blijf je regelmatig plakpoep zien, of twijfel je of wat je ziet normale keutels zijn, neem dan contact op met een konijnkundige dierenarts. Zo help je je konijn om dit natuurlijke, soms wat vreemd ogende gedrag op een gezonde manier te blijven uitvoeren.
