Wat normaal is bij het konijnentoilet
Konijnen zijn van nature vrij zindelijk. Veel huiskonijnen leren uit zichzelf een vaste plek te kiezen om te plassen en te poepen, zeker als daar een toiletbak met bodembedekking staat. Toch kan het gebeuren dat jouw konijn ineens overal keutels en plasjes achterlaat. Dat is niet alleen vervelend voor jou, maar kan ook een signaal zijn dat er iets aan de hand is.
Het is belangrijk om eerst te weten wat normaal is. Kleine, droge keutels die vooral in of rond de bak liggen, zijn meestal geen probleem. Een paar keutels naast de bak kan markeergedrag zijn, vooral bij intacte dieren. Plassen buiten de bak, natte plekjes in de kooi of op de vloer en zachte of plakkerige ontlasting vragen wél om aandacht.
Mogelijke medische oorzaken
Pijn en ongemak
Als een konijn pijn heeft, kan in de bak springen lastiger worden. Denk aan gewrichtsproblemen, artritis of pijn aan de rug. Oudere konijnen hebben hier vaker mee te maken. Ze kiezen dan voor de makkelijkste plek om te plassen of poepen, ook al is dat midden in de kamer. Merk je dat je konijn strammer beweegt of minder graag springt, dan is een bezoek aan de dierenarts verstandig.
Urineweg- en blaasproblemen
Bij blaasontsteking, blaasgruis of andere urinewegproblemen kan een konijn vaker kleine beetjes plassen, soms op verschillende plekken. Je kunt ook roodachtige of erg troebele urine zien. Omdat konijnen pijn vaak verbergen, is onzindelijkheid soms één van de eerste signalen dat er iets mis is.
Problemen met de spijsvertering
Konijnen produceren naast gewone keutels ook blindedarmkeutels. Die horen ze direct op te eten. Als je veel zachte, druiventros-achtige keutels in het verblijf vindt, kan je konijn daar moeilijk bij komen of zich niet goed genoeg wassen. Overgewicht, pijn of een onevenwichtig dieet met te veel brok en te weinig hooi kunnen hierbij een rol spelen.
Omgevings- en gedragsredenen
De locatie en inrichting van de toiletbak
Staat de toiletbak op een drukke plek, naast de voerbak of op een gladde ondergrond, dan kan je konijn die plek gaan vermijden. Een bak met een te hoge rand kan ook een drempel zijn, vooral voor jonge, oude of angstige dieren. Vaak helpt het om de bak in een rustige hoek te zetten en een model te kiezen met een lage instap.
Verandering in huis of gezin
Verhuizing, een nieuw huisdier, andere geuren of harde geluiden kunnen stress geven. Gestreste konijnen laten gemakkelijker keutels achter om hun geur te verspreiden. Ook na een dierenartsbezoek of na een logeerpartij bij een oppas kan het toiletgedrag tijdelijk veranderen.
Hormonen en territorium
Niet-gecastreerde rammen en voedsters hebben meer de neiging om hun territorium te markeren met keutels en urine. Dit zie je vooral als er andere konijnen in de buurt zijn, of zelfs alleen hun geur. Castratie of sterilisatie vermindert dit gedrag vaak aanzienlijk en maakt konijnen tegelijk rustiger en socialer.
Praktische oplossingen voor betere zindelijkheid
De juiste opzet van het konijnentoilet
Kies een ruime bak waarin je konijn makkelijk kan draaien. Gebruik een absorberende bodembedekking die stofarm is. Veel konijnen vinden het prettig als er wat hooi in of direct naast de bak ligt; ze eten graag terwijl ze hun behoefte doen. Maak de bak regelmatig schoon, maar laat een klein beetje gebruikte bodembedekking liggen zodat de vertrouwde geur blijft.
Rustig opnieuw zindelijkheid aanleren
Beperk de ruimte waarin je konijn rondloopt tijdelijk, zodat de weg naar de bak kort is. Zet extra bakken neer op plekken waar je nu vaak plasjes of keutels vindt. Til je konijn nooit boos naar de bak en straf het dier niet. Beloon juist wanneer je ziet dat het dier de bak goed gebruikt, bijvoorbeeld met een klein, gezond snoepje of wat extra aandacht.
Wanneer naar de dierenarts
Neem contact op met een konijnkundige dierenarts als de onzindelijkheid plotseling ontstaat, samengaat met minder eten of bewegen, je bloed in de urine ziet, de ontlasting verandert of je konijn zichtbaar pijn heeft. Snelle controle en behandeling voorkomen ernstigere problemen en helpen jouw dier weer comfortabel en schoon te leven.
